Vergi İncelemesindeki Yıllara İlişkin Matrah Artırımıyla İlgili Önemli Bir Konu
7326 Sayılı Kanun 09.06.2021 tarihinde yayımlandı. Bu tarihten önce yani en geç/en son 08.06.2021 tarihinde başlanan incelemelere ilişkin olarak; incelemesi süren mükellefin inceleme yıllarına yönelik matrah artırımında bulunması halinde bu mükellefin incelemesinin en geç 02.08.2021 pazartesi tarihine kadar bitirilmesi gerektiği, bitirilemediği takdirde incelemenin sürdürülmeyeceği yönünde hükümler kuruldu.
Burada KOŞUL;
BİRİNCİSİ; mükellefin incelemedeki yıllara yönelik olarak matrah artırımını 02.08.2021 tarihinden önce yapmış olması,
İKİNCİSİ; yine aynı yıllara ilişkin matrah artırımı başvurusunu, inceleme raporunun vergi dairesine intikalinden önce tamamlamış olması gerekiyor.
7326 sayılı Kanun’da diyor ki, “Bu kanunun yayımı tarihinden önce incelemeye başlanmış olanların” …..ifadesinden maksat………………………budur, bunu kastediyoruz. İncelemenin/inceleme raporlarının bitirilememiş olmasından maksat ise, bu inceleme raporlarının mükellefin vergi dairesine intikalinin henüz sağlanamamış olmasını kastediyoruz…….diyor.
Başka bir ifade ile, TAM OLARAK ANLATILMAK İSTENEN ŞU;
09.06.2021 tarihinden önce defter ve belgeleri incelemeye alınmış ve bu tarihten önce İNCELEMEYE BAŞLAMA TUTANAĞI karşılıklı olarak imzalanmış olan mükelleflerden; 02.08.2021 tarihinden ve ayrıca inceleme raporunun vergi dairesine intikalinden önce (mutlaka bu ikisinden önce, bu ikisini açıkça şart olarak koşuyor) matrah artırımı yapmış olanların, matrah artırımı yapılan yıllarla ilgili olarak 02.08.2021 tarihinden sonra incelemenin sürdürülemeyeceği ve tamamlamadan sonlandırılacağı anlatılmaya çalışılıyor.
Örneğin, 04.08.2021 tarihinde matrah artırımı yapmış olan bir mükellef, bu tarihte ya da bu tarihten sonra inceleme elemanına “..senin düzenlediğin raporlarını vergi dairesine intikalinden önce ben matrah artırımı yaptım, incelemeyi sürdüremezsin..” diyemiyor/diyemeyecek.
02.08.2021 tarihinden ve ayrıca inceleme raporlarının vergi dairesine intikalinden önce matrah artırımı yapılmış olması halinde anlatmaya çalıştığımız bu imkân oluşabiliyor.
FAYDASI NE;
İnceleme raporu sonucunda bir matrah farkı ve/veya bir tarhiyat bekliyorsanız; yaptığınız matrah artırımında tahakkuk eden (hali ile ödenecek olan) tutarların; inceleme raporu sonucu salınacak tarhiyattan MUTLAKA mahsup edileceği/düşüleceği AÇIK HÜKÜM.
Zaten matrah artırımı yapılmış olmasına rağmen, 02.08.2021 tarihine kadar inceleme tamamlanamamış ve vergi dairesine intikal ettirilememişse, inceleme salt MATRAH ARTIRIMI yapıldığı için sürdürülemeyecek.
BU, ŞU DEMEK DEĞİL,
02.08.2021 tarihinden önce matrah artırımı yapmayanların da; 09.06.2021 tarihinden önce başlanmış tüm incelemelerinin 02.08.2021 tarihine kadar mutlaka bitirilmesi, bitirilemez ise sürdürülemeyeceği ANLAMINDA DEĞİL.
Defter ve belgeleri 09.06.2021 tarihinden önce incelemeye alınan, sadece ilgili yıllara matrah artırımı yapan, bunu da muhtemel inceleme raporunun vergi dairesine intikalinden önce ve ayrıca en geç 02.08.2021 tarihinden önce yapmış olanlara ilişkin bir imkân. Onların incelemesi 02.08.2021 tarihine kadar bitirilemez ise sürdürülmeyecek.
ŞUNU MUTLAKA YAPMAK GEREKİR;
09.06.2021 tarihinden önce incelemeye alınmış bir yıla ilişkin,
1-) İnceleme elemanının/vergi müfettişinin 02.08.2021 tarihinden önce bu incelemeyi bitirmeye çalıştığı, bitirebileceği seziliyorsa, böyle bir olasılık varsa,
2-) Bu inceleme sonucunda mutlaka bir tarhiyat doğacaksa, bekleniyorsa,
O zaman, mutlaka aynı yıla ilişkin MATRAH ARTIRIMI YAPMAK GEREKİYOR.
Çünkü salınacak tarhiyatlardan, matrah artırımında tahakkuk eden tutarlar MUTLAKA MAHSUP EDİLECEK ve kalan farklar İHBARNAME ile tarh edilecek. Yani inceleme raporu ile salınacak olan tarhiyatlardan, matrah artırımı ile tahakkuk eden tutarlar düşülecek ve geriye kalanları için ihbarname düzenlenecek. Bu vergi aslını düşürdüğü için, vergi ziyaını da düşürecek.
Dolayısı ile, aynı yıla ilişkin başka zamanlarda başka gerekçelerle yapılabilecek incelemeler, matrah artırımı sayesinde ileriye dönük engellenmiş olacak, en önemlisi de matrah artırımında tahakkuk eden tutarlar, zaten bu rapora dayalı olarak salınacak tarhiyatlardan mutlaka mahsup edilecek.
Yani böyle bir durumda matrah artırımı için ayrı bir bütçe AYRILMAMIŞ olacak. Hem matrah artırımı sonucu tahakkuk eden ödenecek tutarların hem de bunlardan sonra kalan ve ihbarnameye konu edilecek tutarların BÜTÜN TOPLAMI, zaten inceleme raporuna dayanarak salınacak olan tarhiyatların tamamı kadar olabilecek.
Tersi bir durumda ise, yani inceleme raporundaki tarhiyatın; matrah artırımında tahakkuk eden tutarlardan düşük olması halinde vergi dairesi tarafından herhangi bir tarhiyat salınmayacak, yani v/c ihbarnamesi düzenlenmeyecek.
Tabi bu tavsiyelerin hepsi, ŞU KOŞULLARA BAĞLI;
-09.06.2021 tarihinden önce incelemeye başlama tutanağı imzalanmış olan bir inceleme olmalı, (vergi inceleme tutanağı DEĞİL, ilk imzalanan incelemeye başlama tutanağı, şu VDK logolu, en altta mükellef takibi için harf ve sayılardan oluşan kod bulunan),
-İnceleme elemanının bu incelemeyi 02.08.2021 tarihinden önce bitirmeye çalıştığı izlenimi oluşmalı ve
-Bu inceleme sonucunda mutlaka bir tarhiyat yapılacağı tahmin edilmeli/bilinmeli,
İncelemesi süren mükelleflere ilişkin YUKARIDAKİ MATRAH ARTIRIMINA YÖNELİK TÜM TAVSİYELER, ANCAK bir inceleme olmasına ve bu inceleme ile ilgili BU KOŞULLARA BAĞLI olarak uygulanabilir.
Yoksa genel olarak matrah artırımı yapılması ya da yapılmaması ile ilgili, herkes için genel bir tavsiye içerisinde değilim.
Yukarıda değinilen konuya ilişkin BAŞKA BİR TAVSİYEM DE ŞU;
İncelemenin yönü neyse, yani inceleme sonucunda KV ya da KDV, hangi vergi türlerinden tarhiyat bekleniyorsa ve bu inceleme raporlarının vergi dairesine intikalinden önce matrah artırımı planlanıyorsa, o zaman raporun konusu hangi vergi türü/türlerinde ise mutlaka o vergi türü/türlerinin matrah artırımının yapılmış olması.
Gerçi şöyle oluyor, ilgili yıla hangi vergi türünden matrah artırımı YAPILMAMIŞSA, o vergi türünden incelemeye alınıyor. Dolayısı ile yukarıdaki koşullar için bir matrah artırımı planlanıyorsa, hem GV/KV vergi türünden hem de KDV vergi türünden matrah artırımı yapılması en doğru olanı.
Kaynak: Alıntıdır
